DongA Bank, Trần Phương Bình và VinaCapital?
A. Vài nét về DongA Bank
- Ngân hàng DAB thành lập ngày 1- 7- 1992 với vốn điều lệ 20 tỉ đồng và 56 nhân viên.
- Đông Á còn được gọi là Viễn Đông, ở Việt Nam có Chứng khoán Viễn Đông (VDSE) ,thành lập tháng 2-2008, vốn điều lệ 135 tỷ đồng
Đông Á gồm các quốc gia sau: Trung Quốc, Hồng Kong, Ma Cao, Đài Loan, Nhật Bản, Triều Tiên, Hàn Quốc.
- DongABank từng được xem là NH đầu tiên tại Việt Nam tự chế tạo ra được máy ATM bán vàng tự động, máy ATM lưu động, các buồng Auto Banking thế hệ mới có chức năng nhận tiền mặt trực tiếp…
- DongABank ra đời và hoạt động trên nền tảng của các công ty trực thuộc ban tài chính của UBND TP. HCM và quận Phú Nhuận.
- Tại thời điểm cuối năm 2012, Văn phòng Thành ủy TP. HCM và 2 công ty liên quan sở hữu 12,47% cổ phần DongABank, trong đó Văn phòng Thành ủy TP. HCM là cổ đông lớn nhất sở hữu 6,87% cổ phần ngân hàng này.
B. Trần Phương Bình và hệ sinh thái
- Trước năm 1990, ông Bình là Giảng viên ở các trường Đại học kinh tế
- Năm 1990, ông chuyển sang làm việc trong ngành ngân hàng
- Bà Cao Thị Ngọc Dung, vợ của ông Bình là Chủ tịch HĐQT PNJ
- Ngày 28- 4- 1988, Cửa hàng Kinh doanh Vàng bạc Phú Nhuận (PNJ) trực thuộc Ủy ban nhân dân quận Phú Nhuận ra đời với 20 nhân viên.
- Trong năm 1992, PNJ là một trong những cổ đông sáng lập của DongA Bank với tỷ lệ sở hữu 40% vốn. Bà Cao Thị Ngọc Dung, Chủ tịch HĐQT PNJ từng là Chủ tịch HĐQT DongABank giai đoạn từ năm 1992-1997. Sau đó, bà Dung tập trung cho PNJ, ông Trần Phương Bình, chồng bà Dung là người chèo lái DongA Bank.
- PNJ nắm giữ gần 38,5 triệu cổ phiếu EAB, tương ứng tỷ lệ sở hữu và tỷ lệ biểu biểu quyết là 7,69%. Hiện tại, DongA Bank vẫn trong diện kiểm soát đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước và cổ phiếu EAB không được phép chuyển nhượng.
C. VinaCapital và số mệnh của DongA Bank
1. Cuối năm 2007, Vinaland Espero Limited và Vietnam Intrastructure Holding Limited - là hai quỹ ngoại thuộc VinaCapital đã hợp tác đầu tư rót 100 triệu USD vào các công ty ở Việt Nam thông qua DongABank quản lý tài khoản và nhận uỷ thác vốn.
2. Hai quỹ này đã rót 100 triệu USD thông qua mua cổ phần hoặc góp vốn vào Nhóm Công ty CP vốn Thái Thịnh, dùng chính Toàn bộ cổ phần này thế chấp vào ngân hàng để đảm bảo việc hoàn trả 100 triệu USD vay.
3. Vốn ngoại chảy qua DongABank của Trần Phương Bình để rót vào nhóm khách hàng “sân sau” gồm: Nhóm Công ty TNHH Hiệp Phú Gia, Nhóm Công ty CP vốn Thái Thịnh (Nhóm TTC), Công ty Gia Kim, Công ty CP Địa ốc Đông Á và Cao Ngọc Huy - Lê Nguyên Đăng Hằng...
4. Năm 2008, hai quỹ ngoại bất ngờ không gia hạn hợp đồng và đòi nợ gấp rút , thậm chí căng thẳng quên luôn tình nghĩa anh em bền lâu dọa kiện con nợ và DongABank ra tòa quốc tế, đẩy ông Bình đến bước đường cùng phải làm liều, “chế biến” hồ sơ để cho vay đối với 4 nhóm khách hàng gồm Hiệp Phú Gia, Đồng Tiến, M&C, Tân Vạn Hưng, nhằm rút ruột NH lấy tiền trả cho VinaCapital và nhiều khoản “nợ đậy” khác rất lớn, mà nhóm DN kia k thể trả được.
5. Các câu hỏi:
- Vì sao VinaCapital uỷ thác vốn qua DongABank để đi mua cổ phần và góp vốn vào những công ty ít tên tuổi?
- Nguồn gốc số tiền 100 triệu USD
- Về góc độ đầu tư FDI, việc uỷ thác vốn qua DongABank sẽ giúp quỹ ngoại né hàng loạt thủ tục pháp lý khi muốn đầu tư vốn FDI vào Việt Nam
- Vì sao ông Bình phải làm liều rút ruột DongABank? Vì theo nguyên tác ông Bình có thể từ chối trả 100 triệu USD trong tư cách “bên nhận uỷ thác vốn “ và Bảo lãnh trả nợ.
- Ông Bình có với quan hệ thân thiết với Vũ Nhôm và nhóm quyền lực ngầm tại Việt Nam nhưng vẫn sợ VinaCapital. Vì sao?
D. Sự kiện thực tế xảy ra và suy ngẫm
- Năm 2007, VinaCapital gửi vào DongA Bank 100 triệu USD và năm 2008 họ kêu rút hết 100 triệu USD ra
- Từ năm 2009-2012, DongA Bank có nhiều vi phạm pháp luật về quản lý tài chính, cấp tín dụng và hoạt động kinh doanh khác.
- Chiều ngày 14-8-2015, NHNN công bố quyết định đưa Ngân hàng TMCP Đông Á vào diện kiểm soát đặc biệt, tức NH 0 đồng hay nợ xấu hơn 15% mất vốn 5.600 tỷ đồng luôn
- Đến tháng 12-2016, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Trần Phương Bình.
- Từ năm 2017 đến nay, ông Trần Phương Bình đang thi hành án tù chung thân.
- Ngày 6-6-2024, Giám đốc đầu tư VinaCapital Andy Ho đột ngột qua đời ở tuổi 52 tại nhà riêng
- Ngày 18-6-2024, Ông Trần Phương Bình qua đời ở tuổi 65.
